ครอบครัวป่วยอัมพฤกษ์ทั้งบ้าน เชื่อผีโรง อาฆาตไม่มีของเซ่นไหว้เหมือนทุกปี

หนึ่ง : "เป็นลูกของลูกชายย่า"

ย่าหลวยอายุเท่าไหร่?
ย่าฉลวย : "81 ปี"

ป้าโก๊ะลูกป้าฉลวย ตอนนี้อาการเป็นไง?
หนึ่ง : "ป้าโก๊ะพูดได้แต่เดินไมได้ ต้องใช้ประคอง 4 ขา เป็นมา 8-9 ปี เขาพูดได้ แต่ลิ้นไก่แข็ง พูดไม่ชัด"

อยู่กี่คน?
หนึ่ง : 6 คน มีย่าฉลวย ป้าโก๊ะ ลุงลาน แฟนป้าโก๊ะ อาทุเรียน เป็นลูกของย่าคนเล็ก น้องนุ่นเป็นลูกอาทุเรียน แล้วก็น้องนนท์ เพิ่งเกิดได้เดือนกว่าๆ เป็นลูกของน้องนุ่นค่ะ"

ย่ามีอาการป่วยเป็นอะไร?
ย่าฉลวย : "อยู่ดีๆ ก็ไม่สบาย ก็พาไปรพ. ไปนอนอยู่ 70 วันไม่รู้สึกตัว ชาวบ้านก็บอกว่าฉันตาย นานแล้ว"

หนึ่ง : "ประมาณ 10 ปีแล้ว"

ย่าฉลวย : "หลังจากนั้นอยู่ๆ รู้สึกตัวได้ 2 คืนที่รพ. แล้วก็หายไปเฉยๆ หมอไม่รู้สาเหตุว่าเป็นอะไร"

หนึ่ง : "ค่ะ ตอนแรกแกไม่มีแรงเดินเลย ปู่ที่เป็นน้องของย่าเขามีร่างทรงอยู่ เขาเรียกเราไปว่าต้นตระกูลแฟนย่า เขามีเชื้อสายเลี้ยงผีโรงมา เลี้ยงต่อๆ กันมา อาจเป็นมอญหรืออะไรสักอย่าง พอร่างทรงบอกว่าต้องไหว้ทุกปี ถ้าไม่ไหว้เขาก็จะมาทวง มารบกวนเรา เหมือนจะทำให้เราเจ็บป่วย หนูเลยเริ่มไหว้ปีนั้นเป็นต้นมา 20 ปีได้แล้วค่ะ"

พอเริ่มไหว้เป็นไง?
หนึ่ง : "ย่าอาการดีขึ้นเลย พูดได้เดินได้ กลับมาทำงานได้ แต่ปัจจุบันด้วยอายุ ไม่ค่อยมีแรง เดินไม่ค่อยไหว"

ป้าโก๊ะเป็นอะไร?
หนึ่ง : "เป็นเส้นเลือดในสมอง ความดันสูงถึง 400 เกือบแตกเลย หนูเลยสั่งให้เขาผ่าทันทีเลย ตอนนี้ป้าเป็นอัมพฤกษ์ครึ่งซีกขวา"

ลุงลานสามีป้าโก๊ะ?
หนึ่ง : "อัมพฤกษ์เหมือนกัน แกความดันขึ้นเหมือนกัน อุดตันไม่ถึงแตก แกไม่มีแรงเดินแบบย่านี่แหละค่ะ"

คุณทุเรียน ลูกสาวคนเล็กของย่าเป็นอะไร?
หนึ่ง : "เหมือนปีนี้เราไม่ค่อยมีเงิน ย่าก็บอกว่าทำยังไงดีถึงวันไหว้ผีโรงแล้ว อาทุเรียนพูดว่าปีนี้ไม่มีเงินก็หยุดก่อนแล้วกัน พอพูดไป ประมาณ 2-3 วันก็ทรุดเลย ไม่สบาย ตอนนี้เดินไม่ได้ ขากับแขนซ้ายไม่มีแรง อัมพฤกษ์ค่ะ"

น้องนุ่นล่ะ?
หนึ่ง : "แกจะช้ากว่าเราค่ะ เวลาเราพูดอะไรแกจะช้ากว่าเรา ส่วนน้องนนท์ออกมาร่างกายไม่แข็งแรง ออกมาทีแรกตัวเหลือง กลับไปอยู่บ้านก็ป่วยออดๆ แอดๆ แต่ก็เริ่มดีขึ้น"

หนึ่ง : "ตอนย่าป่วย พอหนูเริ่มเซ่นไหว้เขา ย่าดีขึ้นตามลำดับ เดินเหินได้ ทำมาหากินได้ หนูก็ดำเนินการไหว้มาตลอดทุกปี เชื่อเพราะสุขภาพย่าดีขึ้น เวลาไหว้ต้องมาครบทุกคน พี่น้องญาติกี่คนต้องมาไหว้ให้หมด"

เอาอะไรไหว้?
หนึ่ง : "ที่ร่างทรงบอกมีหัวหมูค่ะ กล้วย สับปะรด ขนมต้มแดง ต้มขาว ข้าวตอกดอกไม้ ไข่ต้ม ข้าวปากหม้อ ภาพเมื่อกี้คือพอมีตังค์ ตอนทำงานได้ แต่ภาพสองหนูไปหามา หาได้เท่านี้ เพราะไม่มีเงิน"

มีเงินก็ให้ผีโรงมากินเต็มที่ แต่พอเจอโควิด รายได้ไม่มี ลดลงมาเหลือแค่นี้?
หนึ่ง : "ค่ะ ก็หาได้เงินเท่านี้ ไม่มีเงิน"

สุดท้ายไม่มีเงินอาทุเรียนบอกว่าไม่มีก็ไม่ต้องไหว้ สองวันอัมพฤกษ์เลย?
หนึ่ง : "ค่ะ วันนี้ก็ยังไม่หาย"

ล่าสุดไปกู้เงิน?
หนึ่ง : "ค่ะ ความเชื่อของหนู ถ้าไหว้ไปแล้วเผื่ออาจะดีขึ้น หนูเลยไปหามา"

ไหว้แต่ละครั้งเท่าไหร่?
หนึ่ง : "เมื่อก่อนตอนอาทำตกที่ 4 พันต่อหนึ่งครั้ง แต่ปีนี้ 2-3 พันบาท ไปกู้เงินแถวบ้านมา"

กู้เงินมาเพื่อไหว้ผีโรง แล้วผีโรงให้อะไรเราบ้าง?
หนึ่ง : "ความเชื่อของหนู ไหว้แล้วทุกคนสุขภาพดีขึ้น"

ย่าเชื่อ?
ย่าฉลวย : "ถ้าไม่เชื่อคงไม่ไหว้ทุกปี"

ผีโรงมาจากไหน?
ย่าฉลวย : "ไม่รู้จ๊ะ คนทรงที่เป็นน้องชายบอกว่าแฟนฉัน ชีวิตเขามีผีโรง เขาบอกให้ไหว้ต่อๆ กัน ทำมาหากินขึ้น เขาจะไม่กวนเรา ฉันก็เชื่อถือมา ก็ไหว้ทุกปี"

หนึ่ง : "เหมือนวิญญาณ เวลาเราไหว้ ย่าจะเขียนไว้ว่าต้นตระกูลมีใครบ้างในกระดาษ พอถึงเวลาจะเรียกมากินหมดทั้งตระกูล บางครั้งบางชื่อหนูยังไม่รู้จักเลยว่าเป็นใคร ต้องเรียกมาหมดว่าเป็นใคร"

แถวบ้านมีใครไหว้กันมั้ย?
หนึ่ง : "มีบ้างค่ะ เหมือนเราไหว้บรรพบุรุษ"

ถามในมุมวิทยาศาสตร์ เป็นไปได้มั้ยกินเค็มกินหวาน กินอาหารที่มีคอลเรสเตอรอล?
หนึ่ง : "หนูก็คิดสองแง่ แง่นี้หนูก็คิด เพราะย่าก็กินหวาน ส่วนอาทุเรียนกินเค็ม เปรี้ยว"

ถ้าพูดถึงพันธุกรรม อยู่ดีๆ สามีป้าก็เป็นเหมือนกัน แต่อาหารต้องกินเหมือนกันหมดทั้งครอบครัว เป็นไปได้มั้ยเราอาจไปกินอาหารที่มีโทษ ทำให้ไขมันอุดตันในเส้นเลือด?
หนึ่ง : "มีส่วนด้วยค่ะ เราอาจกินอาหารรสจัดเกินไป ทำให้เกิดคอลเรสเตอรอลได้ หนูก็คิดอย่างนั้น แต่ในความเชื่อของหนู เริ่มแรกเราทำมาแล้วย่าดีขึ้น แกทำมาหากินได้ หนูก็ถึงได้ทำมา พออาเริ่มเป็นก็ทำมาเรื่อยๆ"

ป้าโก๊ะก็เป็นมาหลายปี?
หนึ่ง : "ปีนั้นเราทำไม่ทัน พอแกเป็นปุ๊บถึงขั้นโคม่าแล้ว"

อยากรู้ว่าผีโรงคืออะไร?
สุพรรณ์ : "เป็นผีบรรพบุรุษสืบต่อกันมา เวลาทำพิธีจะทำเครื่องไหว้ใส่กระบอกไม้ไผ่ แต่บางเคสบางกรณีที่ผมศึกษามา บรรพบุรุษเรียนศึกษาอาคมเรื่องไสยเวทย์ จะมีความคุ้มครอง มีวิชาหลงเหลือ ไม่ได้ไปไหน จะมีความแรงกล้าในการอธิษฐานจิต การไหว้ การที่คนทำความเคารพหรือเลี้ยง เขาก็จะมีสัญญากัน ต้องไหว้ขอบคุณ ตลอดชีพเราใช้ชีวิต 1 ปีร อาจเคยขอท่านเยอะแยะมากมาย พอถึงเวลาไม่ทำ ท่านก็จะมาเตือน แต่เท่าที่เห็นมาไม่ถึงกับตาย จะเจ็บป่วยเจ็บไข้"

สุพรรณ์ : "ที่ศึกษาอยู่ก็มีส่วน แต่ที่ผ่านลงไปลึก เขาจะไม่ทำให้ถึงตาย ถ้าเขาทำให้ญาติพี่น้องถึงขั้นเสียชีวิตก็จะเป็นกรรมหนักของเขาด้วย พูดง่ายๆ ผีโรงคือผีบรรพบุรุษ เขาจะสืบต่อถึงลูกหลาน ถ้ามองครอบครัวนี้ ผมรู้สึกว่าเกี่ยวข้อง"

แก้ยังไง?
สุพรรณ์ : "ตอนเป็นเด็กบวชเป็นเณร พระอาจารย์เคยช่วยคนเจ็บป่วยกันทั้งครอบครัว ทำอะไรไม่ขึ้น ทำมาหากินก็ลำบาก ท่านบอกผีปู่ผีย่า จะเข้าไปทำพิธี"

ผีปู่ผีย่าไม่รักลูกหลานเหรอ?
สุพรรณ์ : "มันจะมีคำนึงในพุทธศาสนา เขาบอกว่าบางทีเจ้ากรรมนายเวรก็มาในรูปแบบญาติพี่น้อง เป็นเรื่องพุทธศาสนา เหมือนกงกรรมกงเกวียน มาแก้ไข มาแก้แค้น อะไรหลายอย่าง ดังนั้นท่านบอกว่าให้เอาอะไรที่เกี่ยวข้องตรงนี้มาทำพิธีบังสุกุล เอาทุกอย่างเลย ถ้ามีบายศรีของไหว้ก็เอามา ทำเสร็จให้เผา หลังจากนั้นญาติพี่น้องต้องทำบุญให้บ่อยๆ ถ้าไม่ได้ทำอะไรมากมายก็อุทิศใส่บาตร"

ทำมั้ย?
หนึ่ง : "ณ ปัจจุบันนี้ไม่มีใครสามารถทำได้ เพราะป่วยกันหมด"

ไปทำได้มั้ย?
สุพรรณ์ : "ต้องมีพระอาจารย์ทำให้"

ตัวหมอปลาว่าไง?
หนึ่ง : "หมอปลาบอกว่าไม่มีอะไรเลย มีแค่เพียงห้องย่าประตูเป็นทางสามแพร่ง ให้แก้ตรงนั้น"

สุพรรณ์ : "ส่วนการแก้ไขต้องเป็นผู้ทรงศีล มีบารมี พระน่าจะเหมาะสมที่สุด ถ้าเชิญพระมาพระท่านต้องทำบังสุกุล ไม่มีอะไรเกี่ยวข้องก็เขียนชื่อบรรพบุรุษ แล้วเผาชื่อนั้นไป เจาะจงไปอีก อุทิศให้เลย ให้ไปสู่ภพภูมิอื่น"

ย่าฉลววยย : "เมื่อก่อนทำทุกปี แต่ตอนนี้ไม่ค่อยมีก็ไม่ค่อยได้ทำ"

นอกเหนือจากผีโรง ที่บ้านเลี้ยงอย่างอื่นอีกมั้ย?
หนึ่ง : "มีลูกกรอกหมู เป็นตัวหมูลย"

เอามาจากไหน?
ย่าฉลวย : "กลมเลย ก็ออกมาจากหมูที่บ้าน เลี้ยงนานแล้ว ก่อนหนึ่งเกิด"

หนึ่ง : "ตอนนี้หนู 35 แล้วค่ะ"

พิธีไหว้มีมั้ย?
ย่า : "เอามาเก็บไว้บนหิ้ง ตัวเด็กเล็กๆ นอนกลางคืนเขาวิ่งรอบๆ มุ้ง"

เกี่ยวมั้ย?
สุพรรณ์ : "ก็ถือว่าเกี่ยวกับความเชื่อเรื่องการไหว้ การบูชา"

เอามามั้ย?
หนึ่ง : "เอามาค่ะ"

ไม่ใส่พาน ใส่กล่องมาเลย?
ย่าฉลวย : "เมื่อก่อนใส่พานแล้วหล่น"

หนึ่ง : "ย่าเชื่อว่าเวลาเดินทางไปไหน แกปลอดภัย"

ย่าฉลวย : "ก็จะบอกว่าไปกับแม่นะ แม่จะไปบ้านโน้นบ้านนี้ ไปทำธุระก็บอกให้เขาไปด้วย"